Η Αθλητική Ψυχολογία εστιάζει στη ψυχολογική και στην πνευματική διάσταση της αθλητικής συμμετοχής. Στόχος της είναι η ανάπτυξη ψυχολογικών και γνωστικών δεξιοτήτων που θα επιτρέψουν τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των σωματικών και τεχνικών ικανοτήτων του αθλητή. Ακόμη, η Αθλητική Ψυχολογία εστιάζει στη ψυχολογική και συναισθηματική ισορροπία των αθλητών προκειμένου η αθλητική προσπάθεια και επιτυχία να συνοδεύεται με θετικά και λειτουργικά συναισθήματα.
Μέσω της συνεργασίας με αθλητικό ψυχολόγο, ο αθλητής μπορεί να γνωρίσει καλύτερα τον εαυτό του, να μάθει να διαχειρίζεται καταστάσεις και να αντεπεξέρχεται σε δυσκολίες εντός και εκτός αγωνιστικού χώρου. Η συνεργασία με αθλητικό ψυχολόγο στοχεύει στην επίτευξη βραχυπρόθεσμων ή μακροπρόθεσμων στόχων, στη βελτίωση της αγωνιστική απόδοσης, στη συναισθηματική ισορροπία, στη διαχείριση κρίσεων (π.χ. τραυματισμός) και στην ολιστική ανάπτυξη του αθλητή.
Η συνεργασία με αθλητικό ψυχολόγο μπορεί να αφορά σε μεμονωμένη συνεργασία του αθλητή ή να λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο συνεργασίας του αθλητικού ψυχολόγου με σύλλογο για την εφαρμογή προγράμματος ψυχολογικής προετοιμασίας.
Το Πρόγραμμα Ψυχολογικής Προετοιμασίας πραγματοποιείται στο πλαίσιο της προπονητικής διαδικασίας των αθλητών και προσαρμόζεται στα χαρακτηριστικά του κάθε συλλόγου. Στο πλαίσιο εφαρμογής ενός προγράμματος ψυχολογικής προετοιμασίας, η συνεργασία του αθλητικού ψυχολόγου αφορά στους:
Ο αθλητικός ψυχολόγος αφουγκράζεται τις συνθήκες, τις ιδιαιτερότητες, τις επιθυμίες και τους στόχους του αθλητικού συλλόγου και των ανθρώπων του. Το πρόγραμμα στοχεύει σε:
Με την εφαρμογή του προγράμματος οι αθλητές μαθαίνουν να προλαμβάνουν δυσκολίες, να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για τις συνθήκες με τις οποίες θα έρθουν αντιμέτωποι και να αναπτύσσουν πνευματικές δεξιότητες τόσο ατομικά όσο και ως σύνολο ομάδας.
Οι αθλητές μαθαίνουν να θέτουν λειτουργικούς στόχους, ώστε να επιτευχθεί η αθλητική βελτίωση και η αθλητική συμμετοχή να συνοδεύεται με θετικά συναισθήματα παρακίνησης και αυτοπεποίθησης. Δεν αρκεί το «θέλω να πετύχω» αν δε συνοδεύεται με σωστή διαχείριση των βημάτων που θα φέρουν την επιτυχία ή με την ανάπτυξη ψυχολογικών χαρακτηριστικών που θα επιτρέψουν τη σωστή λήψη απόφασης την ώρα του αγώνα.
Οι αθλητές αποκτούν καλύτερη επικοινωνία με το σύνολο της ομάδας και ζητήματα μη-αποτελεσματικής επικοινωνίας λύνονται εν τη γενέσει τους, επιτρέποντας καλύτερη συνεργασία για την επίτευξη ατομικών και ομαδικών στόχων.
Σημαντικό στοιχείο στο πρόγραμμα ψυχολογικής προετοιμασίας αποτελεί η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η προετοιμασία για τη διαχείριση δύσκολων καταστάσεων όπως ένας τραυματισμός ή για τη διαχείριση υπέρμετρων αρνητικών (ή και θετικών) συναισθημάτων κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Το πρόγραμμα συντελεί στην ολιστική ανάπτυξη των αθλητών, η οποία υπόκειται σε ατομικά χαρακτηριστικά, όπως το ταλέντο, και σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες, όπως το αθλητικό περιβάλλον. Η ανάπτυξη του κάθε αθλητή αποτελεί μία συνεχή, δυναμική και μεταβαλλόμενη διαδικασία, η οποία συντελείται σε συνάρτηση με πολλούς παράγοντες. Ο αθλητικός ψυχολόγος αναπτύσσει εξατομικευμένη προσέγγιση λαμβάνοντας υπόψιν του την αθλητική, συναισθηματική και ηλικιακή ανάπτυξη του κάθε αθλητή.
Το πρόγραμμα ψυχολογικής προετοιμασίας περιλαμβάνει ομαδικές συναντήσεις με τους αθλητές ενώ πραγματοποιούνται και ατομικές συναντήσεις με τους αθλητές ή και συναντήσεις με το προπονητικό επιτελείο, όταν κρίνεται απαραίτητο. Στο πλαίσιο εφαρμογής του προγράμματος περιλαμβάνονται συναντήσεις και με τους γονείς των αθλητών, εφόσον το πρόγραμμα αφορά σε αθλητές αναπτυξιακών ηλικιών.
Το πρόγραμμα διαμορφώνεται βάσει των αναγκών των αθλητών και των συλλόγων καθώς και βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και απαιτήσεων του κάθε αθλήματος.